สืบค้น
ยังจะใช้ CDS/ISIS หรือโปรแกรมเก่าๆ อยู่อีกหรือ? : การประยุกต์ใช้โปรแกรมใดๆ กับงานอันหลากหลายของห้องสมุดจากประสงการณ์ของผู้ใช้ (คนหนึ่ง)
บทคัดย่อ
CDS/ISIS เป็นโปรแกรมระบบจัดการฐานข้อมูล (Database Management System-DMBS) ที่แม้จะเป็นโปรแกรมแบบเก่า แต่ยังคงสามารถนำมาประยุกต์ใช้งานห้องสมุดได้หลากหลาย โดยเฉพาะที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาฐานข้อมูลบรรณานุกรม ตัวอย่างเช่น (1) การใช้เป็นโปรแกรมจัดการฐานข้อมูล เพื่อสร้างฐานข้อมูลเฉพาะต่างๆ (2) การใช้เป็นโปรแกรมระบบงานห้องสมุด ทั้งกรณีการใช้เฉพาะงานสืบค้นฐานข้อมูล การใช้เป็นระบบงานห้องสมุดพื้นฐาน (วิเคราะหฺและทำรายการ สืบค้น ยืมคืน) หรือการใช้เป็นโปรแกรมระบบงานห้องสมุดเฉพาะด้าน เช่นการควบคุมวารสาร การสำรวจหนังสือ การจัดทำเป็นระบบสำรองข้อมูลของห้องสมุด (3) การใช้เป็นเครื่องมือช่วยงานบรรณารักษ์ เช่นกรณีฐานข้อมูล และโปรแกรมจัดการหัวเรื่องภาษาไทยแบบศัพท์สัมพันธ์ ฐานข้อมูลรูปแบบการลงรายการนิติบุุคลของไทย และ (4) การใช้เป็นเครื่องมือสำหรับการศึกษาและวิจัยทางบรรณารักษศาสตร์ โดยเฉพาะประเด็นการศึกษาที่เกี่ยวกับระบบจัดเก็บและสืบค้นสารสนเทศ
การพิจารณาคุณสมบัติของโปรแกรม CDS/ISIS (หรือโปรแกรมใด ๆ ก็ตาม ) ในฐานะโปรแกรมระบบจัดการฐานข้อมูลของห้องสมุดพอจะสรุปได้ว่า โปรแกรม CDS/ISIS มีข้อดีในด้านโครงสร้างฐานข้อมูล ระบบดรรชนีและการค้นคืนข้อมูล และความมีมาตรฐานในการแลกเปลี่ยนข้อมูลกับระบบอื่น แต่ด้อยทางด้านการออกแบบระบบเชื่อม กับผู้ใช้ (User interface ) ความทันสมัยในการพัฒนาโปรแกรมและขาดระบบควบคุมความสมบูรณ์ถูกต้องของข้อมูลบางประการ อย่างไรก็ตาม ข้อด้อยดังกล่าวสามารถพัฒนาโปรแกรมเพิ่มเติมแก้ไขได้
จากประสบการณ์ใช้งาน ผู้เขียนมีความเห็นว่า โปรแกรม CDS/ISIS ช่วยให้ห้องสมุดสามารถจัดการฐานข้อมูลได้อย่างอิสระ ในขนะที่โปรแกรมระบบจัดการฐานข้อมูล และ/หรือโปรแกรมระบบงานห้องสมุดสำเร็จรูปบางโปรแกรมมักไม่เอื้ออำนวย ทั้งนี้ฐานข้อมูลดังกล่าวสามารถถ่ายโอนไปใช้โปรแกรมใด ๆ ที่รองรับมาตรฐานการถ่ายโอนข้อมูลได้เสมอ